آیا به نظر شما می توانیم گیاهان دارویی رادر باغچه و یا حتی در گلدان بکاریم؟
این کار چه فایده ای دارد؟
جالب است بدانید بسیاری از گیاهان دارویی جنبه زینتی هم دارند بنابراین می توانند مثل سایر گیاهان باغچه زینت بخش خانه ما باشند. از آن گذشته معمولاً گیاهان دارویی به مراقبت کمی نیاز دارند و بسیاری از آنها دائمی هستند در صورتی که با روشهای مصرف این گیاهان آشنا باشیم می توانیم با مشورت پزشک یا متخصصین داروهای گیاهی آنها را در موارد لازم مصرف کنیم. جالب اینکه امروزه در گوشه و کنار بعضی از استانها صنایع تولید گیاهان دارویی ایجاد شده و کارخانجات تولیدکننده این داروها معمولاً آمادگی دارند تا برگها، گلها و یا ساقه های گیاهان تولید شده را خریداری کنند که این می تواند در مناطق روستایی منبع درآمد خانواده و یا حداقل کمک هزینه باشد. در این پست شما را با تعدادی از گیاهان دارویی که جنبه زینتی دارند آشنا می کنیم:
مهمترین گیاهان دارویی که جنبه زینتی دارند عبارتند از:
گل همیشه بهار، ختمی، بابونه، نعنا، برگ بو، گل ساعتی، گل محمدی، نسترن، بنفشه، اسطوخودوس، رُزماری یا اکلیل کوهی، شمعدانی عطری، گل گاوزبان، رازیانه و پونه، لادن و سنبل الطیب.
روش تکثیر
همیشه بهار:
گیاهی است کوتاه با گلهای نارنجی که به وسیله کاشت بذر تکثیر می شود. جزو گیاهان نشایی است از برگها و گلهایش در صنعت داروسازی استفاده می شود. این گیاه به خاکهای قلیایی علاقه مند است. آن را در قسمتهای آفتابگیر باغچه بکارید.
لادن:
گیاهی است گلدار، برگهایش گرد و پهن هستند و رنگ گلهای زیبایش نارنجی است. گلهایش مصرف دارویی دارند. لادن را می توانید در گلدان یا باغچه بکارید. آخرین روزهای زمستان زمان مناسبی برای کاشت لادن است. لادن گیاهی است که خوب قد می کشد، برایش قیم مناسب تهیه کنید و ساقه هایش را روی نخ هدایت کنید.
اکلیل کوهی (رُزماری)
درختچه ای است کوتاه و پرشاخ و برگ. برگهایش نازک و کوتاه و ضخیمند. گلهایش بنفش رنگند.
گلها و برگها مصرف دارویی داشته و صنایع تولید داروهای گیاهی خریداران خوب برگها و گلهایش هستند. از سر شاخه های جوان این گیاه برای تولید داروهای ضد رماتیسم استفاده می شود. این گیاه به صورت گلدانی به فروش می رسد. روش ازدیاد آن استفاده از قلمه های ساقه آن است. اگر یک اکلیل کوهی را در باغچه بکارید سالهای سال صاحب آن خواهید بود. خزان نمی کند و زینت بخش باغچه ها است. در بعضی از کشورها از برگهای خشک شده آن به صورت ادویه استفاده می کنند.
اسطوخودوس:
این هم شبیه اکلیل کوهی است اما کمی کوتاهتر از آن بوده و برگهایش کمرنگ است. گوشه و کنار باغچه را به اسطوخودوس اختصاص دهید و مطمئن باشید که این هم مثل اکلیل کوهی خزان ناپذیر بوده و در همه فصول سبز است.
ختمی:
گیاهی است گلدار که خوب قد می کشد. برگهای پهنی دارد و گلهایش صورتی رنگند. ختمی چند نوع است. نوعی ختمی که گیاهی است یکساله به وسیله کاشت بذر ازدیاد می یابد اما انواع چندساله آن به روش تقسیم بوته تکثیر می شوند. ختمی ژاپنی درختچه ای زیبا برای داخل آپارتمان است که معمولاً به روش قلمه تکثیر می گردد. این نوع ختمی به صورت گلدانی نگهداری می شود.
شمعدانی عطری:
ازدیاد آن مانند شمعدانی های دیگر و به صورت قلمه ساقه است. این شمعدانی برگهای معطری دارد. آن را در گلدان بکارید و گاهگداری تعدادی از برگهایش را خرد نموده و همراه با چای دم کنید. چای معطر می شود. حتی می توانید برگهای خشکش را با چای مخلوط کنید.
نسترن و محمدی:
گیاهانی چون نسترن و محمدی را می توانیم با استفاده از بذرهایشان تکثیر کنیم ولی پیشنهاد ما این است که آنها را به صورت گلدانی تهیه کرده و در باغچه بکارید گلبرگهای محمدی به صورت گلاب یا خشک شده مصرف می شوند.
سنبل الطیب:
هم گل است هم دارو. ساقه هایش کشیده و بلندند و گلهای زرد، صورتی یا سفیدرنگش در اواخر بهار ظاهر می شوند. می توانید سنبل الطیب را به عنوان یک گیاه زینتی پرورش دهید. ازدیاد این گیاه به وسیله کاشت بذر میسر است.
گیاهانی از این دست فراوانند که ضمن زینتی بودن، مصارف دارویی نیز دارند. ناگفته نماند در این مطلب به طور کافی به خواص دارویی این گیاهان نپرداختیم زیرا برخی از گیاهان دارویی می توانند با روشهای سنتی مانند دم کرده در منزل مصرف شوند اما برخی دیگر باید در کارخانه های سازنده داروهای گیاهی آماده شوند.
تاريخ : جمعه پنجم اردیبهشت 1393 | 11:50 | نویسنده : محبوبه |
10 نظر
برچسب‌ها:
نوشته شده در يکشنبه 21 ارديبهشت 1393 ساعت 11:30 توسط : كبري | دسته : | 38 بازدید
گوجه فرنگیالگو:به فارسی افغانستان (نام علمی: Solanum lycopersicum) میوه‌ای سرخ‌رنگ و آبدار است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است که طی دورهٔ استعماری اسپانیا به سایر نقاط جهان منتقل شد. انواع مختلف این گیاه امروزه در سراسر جهان پرورش داده می‌شود.
گوجه فرنگی سرشار از ویتامین سی و لیکوپن است. این میوه امروزه به روشهای محتلفی، به طور خام یا به‌عنوان یکی از مواد لازم برای تهیهٔ غذا، انواع سس و نوشیدنی مصرف می‌شود و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم بسیاری از کشورها را تشکیل میدهد. کشت و پرورش این گیاه به طور کلی، مساحتی حدود سه میلیون هکتار را به خود اختصاص داده است، که نزدیک یک‌سوم کل مساحت مختص به کشت تره‌بار در جهان است[۱].
با وجود این که گوجه فرنگی در علم گیاه‌شناسی یک میوه تلقی می‌شود، اغلب به‌عنوان تره‌بار شناخته می‌شود.
به علت اهمیت اقتصادی، این گیاه موضوع تحقیق و پژوهش‌های بسیاری قرار دارد و در علم ژنتیک به‌عنوان یکی از گیاهان الگو شناخته می‌شود. تحقیقات انجام‌شده بر این گیاه در سال ۱۹۹۰ به تولید نخستین نوع تراریختهٔ مجاز برای مصرف و تجارت در ایالات متحده آمریکا انجامید. [۱]
طرز انتقال گوجه فرنگی در جهان ۱)پرو: خاستگاه گیاه خودرو ۲)مکزیک: اولین مرکز پرورش گوجه فرنگی ۳)اروپا و آسیا: دومین مرکز پرورش گوجه فرنگی ۴)ایالات متحده آمریکا: سومین مرکز پرورش گوجه فرنگی
خاستگاه گوجه فرنگی آمریکای جنوبی می‌باشد. شواهد ژنتیکی نشان می‌دهند که اجداد گوجه فرنگی گیاهانی خودرو و علفی بودند که میوه‌های کوچک سبزرنگی داشتند و در نقاط کوهستانی پرو می‌روییدند. این گیاهان گونه‌های مختلفی از سرده پیشین Lycopersicon بودند. یکی از این گونه‌ها با نام علمی Solanum lycopersicum به مکزیک منتقل شد و پس از مدتی در آن‌جا توسط بومیان پرورش یافت.
تاریخ دقیق پرورش گوجه فرنگی برای اولین بار مشخص نیست. به نظر می‌رسد نخستین گوجه فرنگی پرورش‌یافته نوعی میوهٔ زردرنگ به اندازهٔ گوجه فرنگی‌های ریز گیلاسی بوده که توسط آزتک‌ها کشت می‌شده است. نوشته‌های برجامانده از این تمدن نشان می‌دهند که این میوه همراه با فلفل، ذرت و نمک آماده و مصرف می‌شد.
گوجه فرنگی حدوداً از ۵۰۰ سال پیش از مسیح در جنوب مکزیک پرورش داده می‌شد. بومیان پوئبلو بر این باور بودند که کسانی که دانه‌های گوجه فرنگی را مصرف می‌کردند با نیروهای خدایان متبرک می‌شدند.
در مورد انتقال گوجه فرنگی به اروپا نظریه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی از تاریخ‌دانان بر این عقیده هستند که ارنان کورتس، مکتشف اسپانیایی، این میوه‌های کوچک زردرنگ را پس از تصرف شهر تنوکتیتلان، پایتخت آزتک‌ها در سال ۱۵۲۱، به اروپا منتقل کرد. نظریهٔ دیگر این است که کریستف کلمب در سال ۱۴۹۳ نخستین فردی بود که این گیاه را به اروپا منتقل کرد. قدیمی‌ترین مدرک که از وجود گوجه فرنگی در اروپا اطلاع میدهد کتابی در مورد گیاه‌شناسی است که در سال ۱۵۴۴ توسط پیِترو آندرئا ماتیولی، پزشک و گیاه‌شناس ایتالیایی نوشته شده است. وی در دست‌نوشتهٔ خود از این میوه با عنوان pomo d’oro، به معنای سیب طلایی یاد کرده است.
پس از ساکن شدن در آمریکای لاتین، اسپانیایی‌ها گوجه‌فرنگی را در اوایل قرن شانزدهم در مستعمره‌های مختلف خود در کارائیب توزیع کردند. آنها هم‌چنین آن را به اروپا و جزایر فیلیپین منتقل کردند که از آن‌جا به آسیای جنوب شرقی و سپس سراسر آسیا انتقال داده شد. گوجه فرنگی به آسانی در آب‌وهوای مدیترانه‌ای رشد کرد و از حدود سال ۱۵۴۰ در این منطقه پرورش داده شد.
نخستین تصویر گیاه گوجه فرنگی در اروپا توسط پیترو آندرئا ماتیولی
این میوه در همان ابتدا پس از توزیع به اروپا مورد مصرف خوراکی قرار گرفت و در اوایل قرن هفدهم میلادی برای تهیهٔ غذا در اسپانیا استفاده می‌شد. نخستین کتاب آشپزی کشف شده که شامل دستورهایی برای پخت غذا با گوجه فرنگی بوده است در سال ۱۶۹۲ در ناپل منتشر شد. به نظر می‌رسد نویسندهٔ این کتاب این دستورها را از منابع اسپانیایی به‌دست آورده باشد. با این وجود این میوه در برخی نقاط چون فلورانس صرفاً مصرف تزئینی داشت و تنها در اواخر قرن هفدهم یا اوایل قرن هجدهم برای مصرف خوراکی مورد استفاده قرار گرفت.
گوجه فرنگی تنها در اوایل سال ۱۵۹۰ در بریتانیا پرورش داده شد. یکی از نخستین کسانی که آن را کشت کرد جراحی به نام جان جرارد بود که در سال ۱۵۹۷ کتابی در مورد گیاه‌شناسی منتشر کرد که به موضوع این گیاه نیز می‌پرداخت. وی می‌دانست که گوجه فرنگی در اسپانیا و ایتالیا خورده می‌شود؛ با این وجود اعتقاد داشت که این میوه سمی است. در واقع این گیاه حاوی میزان کمی توماتین، نوعی گلیکوآلکوئید سمی است که معمولاً خطرناک نمی‌باشد. دیدگاه جرارد بر افکار عمومی تأثیر گذاشت و این گیاه در بریتانیا و مستعمره‌های آن در آمریکای شمالی به عنوان خوراکی ناسالم شناخته شد.
در اواسط قرن هجدهم، گوجه فرنگی به طور گسترده در بریتانیا خورده می‌شد. در همین قرن دانشنامه بریتانیکا دربارهٔ این میوه چنین نوشت که از گوجه فرنگی به طور روزانه در سوپ‌ها و نیز به‌عنوان چاشنی استفاده می‌شود. در عصر ویکتوریا، میزان پرورش گوجه فرنگی در گلخانه به حد صنعتی رسید.
قدیمی‌ترین مدارک مربوط به کشت گوجه فرنگی در شمال آمریکا به سال ۱۷۱۰ در کارولینای جنوبی برمی‌گردد. ممکن است این گیاه از طریق کارائیب به آمریکای شمالی رسیده باشد. در اواسط این قرن، برخی از مردم هنوز بر این باور بودند که گوجه فرنگی سمی است، و به طور کلی این گیاهان بیش‌تر جنبهٔ زینتی داشتند تا مصرف خوراکی. توماس جفرسون، از بنیادگذاران ایالات متحده آمریکا مقداری از دانه‌های گوجه فرنگی را که در پاریس خورده بود به آمریکا فرستاد.
به‌علت شرایط آب‌وهوایی، برخی ایالات چون فلوریدا و کالیفورنیا عمدتاً تبدیل به تولیدکنندگان گوجه فرنگی شدند. دانشگاه کالیفرنیا در دیویس به یکی از مراکز اصلی پژوهش در مورد گوجه فرنگی تبدیل شده است.
این گیاه از دو طریق وارد ایران شد: راه اول از طریق ترکیه و ارمنستان، و راه دوم از طریق سفرهای مکرر خاندان قاجار به فرانسه بود. نام اولیهٔ گوجه فرنگی در ایران بادمجان ارمنی یا رومی بود.[۲]
در دوره قاجاریه، افراد خاندان معیری برای نخستین بار گوجه‌فرنگی را در مزرعه‌ای (که محوطهٔ فرودگاه مهرآباد کنونی است) پرورش دادند.[۳]
امروزه هزاران (نزدیک ۷۵۰۰) رقم گوجه فرنگی در سراسر جهان کشت می‌شود. این رقم‌ها در اندازه، شکل، رنگ و طعم با یک‌دیگر فرق می‌کنند. قطر آنها ممکن است از ۱ یا ۲ سانتی‌متر (گوجه فرنگی ریز آلبالویی و گوجه فرنگی وحشی) تا ۱۰ سانتی‌متر (گوجه فرنگی گوشت گاوی) باشد. با این وجود بیش‌تر گوجه فرنگی‌ها در مراکز خرید قطری به اندازهٔ ۵، ۶ سانتی‌متر دارند.
اغلب انواع گوجه فرنگی میوه‌هایی قرمزرنگ دارند، با این حال این میوه به رنگ‌های زرد، نارنجی، صورتی، بنفش، سبز، سیاه و سفید نیز دیده می‌شود. گوجه فرنگی‌های چندرنگ یا مخطط نیز به‌ندرت کمتری یافت می‌شوند.
گوجه فرنگی‌هایی که به منظور کنسرو شدن یا تولید سوپ پرورش داده می‌شوند معمولاً کشیده (طول ۷ تا ۹ سانتی‌متر و عرض ۴ تا ۵ سانتی‌متر) و کم‌آب‌تر از سایر رقم‌ها هستند و به گوجه فرنگی‌های آلویی معروفند.
در سال ۲۰۰۸ حدود ۱۳۰ میلیون تن گوجه فرنگی در جهان تولید شد. چین با یک‌چهارم تولیدات جهانی (که بیش‌تر آن در بازار داخلی آن مصرف می‌شود)، و به دنبال آن ایالات متحده آمریکا، ترکیه، هند، ایتالیا، مصر و ایران بزرگترین تولیدکنندهٔ گوجه فرنگی در این سال بودند. ایالت کالیفرنیا ۹۰٪ تولیدات گوجه فرنگی آلویی ایالات متحده آمریکا و ۳۵٪ جهان را به خود اختصاص میدهد.
گوجه فرنگی آلویی
طبق اطلاعات اف‌ای‌اواس‌تی‌ای‌تی [۴] مهمترین تولیدکنندگان گوجه فرنگی در جهان در سال ۲۰۰۸ کشورهای زیر بودند:[۲]
کشور
تولید گوجه فرنگی به تُن
چین
۳۳٬۸۱۱٬۷۰۲
ایالات متحده آمریکا
۱۲٬۵۷۵٬۹۰۰
ترکیه
۱۰٬۹۸۵٬۴۰۰
هند
۱۰٬۲۶۰٬۶۰۰
ایتالیا
۵٬۹۷۶٬۹۱۲
مجموع جهانی
۱۲۹٬۶۴۹٬۸۸۳
تولید گوجه فرنگی معمولاً به دو دستهٔ مجزا تقسیم می‌شود: تولید برای مصرف تازه (گوجه فرنگی بازار) و تولید برای تبدیل (گوجه فرنگی صنعتی). گوجه فرنگی صنعتی (که معمولاً از نوع گوجه فرنگی آلویی است) حدوداً یک‌دوم تولیدات اروپایی، ۹۰٪ تولیدات ایالات متحده آمریکا و ۱۵٪ تولیدات چین را تشکیل میدهد (در سال ۲۰۰۸).
تولید گوجه فرنگی برای مصارف صنعتی تقریباً یک‌چهارم تولید کل جهانی (۲۶٫۸ میلیون تن در سال ۲۰۰۲، به‌عبارتی ۲۳٫۴٪) را تشکیل میدهد. سه منطقهٔ اصلی که این نوع گوجه فرنگی را تولید می‌کنند کالیفرنیا، کشورهای نزدیک سواحل مدیترانه و چین هستند.
طبق آمار فائو تولید جهانی گوجه فرنگی در سال ۲۰۰۷ به ۱۲۶٫۲ میلیون تن در مساحت ۴٫۶۳ میلیون هکتار بوده است، و به‌عبارتی بازدهی متوسط برابر ۲۷٫۳ تن در هکتار. لازم به ذکر است که تولیدات غیرتجاری (شخصی وخانوادگی) در این آمار به حساب نیامده است.
طبق اطلاعات فائو گوجه فرنگی در ۱۷۰ دنیا با آب‌وهواهای مختلف کشت می‌شود. پس از سیب‌زمینی و سیب‌زمینی شیرین، گوجه فرنگی بیش‌ترین حجم تولید تره‌بار جهانی را دارد و در فهرست بالاتر از هندوانه و کلم قرار می‌گیرد.
۱۶ کشور زیر در مجموع ۸۰٪ تولید جهانی را تشکیل می‌دهند:
سال ۲۰۰۷
مساحت کشت (هزار هکتار)
بازده (تن بر هکتار)
تولید (هزار تن)
چین
۱۴۵۵
۲۳٫۱
۳۳٬۶۴۵
ایالات متحده آمریکا
۱۷۵
۶۵٫۷
۱۱٬۵۰۰
ترکیه
۲۷۰
۳۶٫۷
۹٬۹۲۰
هند
۴۷۹
۱۷٫۹
۸٬۵۸۶
مصر
۱۹۴
۳۷٫۹
۷٬۵۵۰
ایتالیا
۱۸۸
۵۱٫۰
۶٬۰۲۶
ایران
۱۴۰
۳۵٫۷
۵٬۰۰۰
اسپانیا
۵۶
۶۵٫۰
۳٬۶۱۵
برزیل
۵۷
۵۹٫۴
۳٬۳۶۴
مکزیک
۱۳۰
۲۲٫۳
۲٬۹۰۰
روسیه
۱۵۸
۱۵٫۱
۲٬۳۹۳
اوکراین
۸۰
۱۹٫۰
۱٬۵۲۰
یونان
۲۷
۵۴٫۷
۱٬۴۵۰
ازبکستان
۵۷
۲۳٫۲
۱٬۳۲۷
شیلی
۲۰
۶۵٫۱
۱٬۲۷۰
مراکش
۲۰
۵۷٫۰
۱٬۱۴۰
تولید جهانی گوجه فرنگی از سال ۱۹۶۱ تا ۲۰۰۷ چهاربرابر شد و ز ۲۷٫۶ میلیون تن به ۱۰۲٫۲ میلیون تن رسید. به ایت ترتیب رشد متوسط سالانه حدود ۳٫۳۶٪ بوده است. این رشد خصوصاً در آسیا زیاد بوده است و چین تولیدات خود را هفت‌برابر و هند ۱۸٫۵برابر کرده است. [۱]
در سال ۲۰۰۶ صادرات گوجه فرنگی تازه کمی بیش از ۶ میلیون تن بود و ۴٫۸٪ تولیدات جهانی آن سال را تشکیل می‌داد. سه کشور کشور صادرکنندهٔ اصلی مکزیک، سوریه و اسپانیا بودند.
مهمترین کشورهای صادرکنندهٔ گوجه فرنگی پردازش‌شده (خمیر و پوره) در سال ۲۰۰۶ به‌ترتیب چین، اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، شیلی و ترکیه بودند. کشورهای واردکنندهٔ این نوع گوجه فرنگی در همان سال به ترتیب روسیه، ژاپن، اتحادیه اروپا، مکزیک و کانادا بوده‌اند. [۱]
طبق آمار فائو، مصرف جهانی گوجه فرنگی در سال ۲۰۰۳ ۱۰۲٫۸ میلیون تن بود. چین با ۲۴٫۶٪ این رقم نخستین کشور مصرف‌کنندهٔ گوجه فرنگی است و ایالات متحده آمریکا (۹٫۸٪)، هند (۸٫۷٪)، ترکیه (۵٫۹٪) و مصر (۵٫۹٪) به‌ترتیب پس از آن قرار می‌گیرند.
رکورد مصرف سالانهٔ گوجه فرنگی به ازای هر یک نفر به لیبی (۱۱۷ کیلوگرم در سال) تعلق می‌گیرد. به دنبال آن یونان (۱۱۵ کیلوگرم در سال) و سایر کشورهای اطراف دریای مدیترانه (تونس، ترکیه، مصر، ایتالیا و لبنان) قرار می‌گیرند. میزان مصرف گوجه فرنگی خانگی در این آمار محاسبه نشده است.
۱۸ کشور زیر در مجموع ۷۷٪ مصارف جهانی را به خود اختصاص می‌دهند. [۱]
گوجه فرنگی‌ای که دچار یک بیماری باکتریایی شده است.
مقاومت رقم‌های مختلف گوجه فرنگی نسبت به آفات و بیماری‌های گوناگون متفاوت است.
محصولات گوجه فرنگی در معرض از بین رفتن توسط آفات، بیماری‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی، رقابت با علف‌های هرز و شرایط آب‌وهوایی و خاکی نامساعد هستند. آفات و بیماری‌های گوجه فرنگی اغلب با آفات و بیماری‌های سایر گیاهان خانوادهٔ سیب‌زمینیان مانند بادمجان و توتون مشترک‌اند.[۱]
یکی از بیماری‌های شایع گوجه فرنگی در اثر ویروس موزائیک توتون ایجاد می‌شود. انواع سفیدک و آتشک از سایر موارد شایعی هستند که موجب خرابی این محصولات می‌شوند.
گوجه فرنگی امروزه در سراسر جهان به شیوه‌های مختلف، به‌صورت خام در انواع سالاد، و به‌طور پردازش‌شده برای تهیهٔ غذا و سوپ، سس و رُب مصرف می‌شود. آب گوجه فرنگی هم‌چنین نوشیدنی خنکی است که برای تهیهٔ برخی کوکتل‌ها چون بلادی مری استفاده می‌شود.
گوجه فرنگی خاصیت اسیدی دارد و به همین دلیل ذخیره و نگاهداری آن در انبار به صورت خام، سس و رُب آسان می‌باشد. این میوه هم‌چنین می‌تواند به صورت ورقه‌های نازک خشک‌شده در روغن زیتون نگاهداری و مصرف شود.
گوجه فرنگی در غذاهای مدیترانه‌ای به خصوص در ایتالیا استفادهٔ فراوان دارد و از مواد اصلی مورد نیاز برای تهیهٔ پیتزا و سس برای پاستا است.[۲]
گوجه فرنگی از لحاظ ارزش غذایی بسیار کم‌کالری (۲۰ کیلوکالری در هر ۱۰۰ گرم) و سرشار از ویتامین‌های مختلف (آ، ث و ای) و مواد معدنی است. ۹۳ تا ۹۵٪ آن را آب تشکیل میدهد و قندها که ۳ تا ۴٪ آن را نشکیل می‌دهند عبارت‌اند از گلوکز و فروکتوز.
مهمترین مواد معدنی موجود در گوجه فرنگی که به نوع خاک و کود بستگی دارد شامل پتاسیم، کلر و فسفر است.
گوجه فرنگی حاوی ویتامین‌های آ، ث و لیکوپن است. رنگ قرمز گوجه فرنگی از لیکوپن موجود در آن ناشی می‌شود. این ماده که آنتی اکسیدان بسیار قوی‌ای محسوب می‌شود،تحقیقات نشان میدهد که مصرف بسیار بالای گوجه فرنگی خام خطر ابتلا به سرطان پروستات را به میزان کمی کاهش میدهد. [۱۰]
تعدادی از تحقیقات نشان می‌دهند که لیکوپن، به خصوص در گوجه فرنگی پخته، در جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات مؤثر است؛ ولی تحقیقات دیگری با این نتایج مغایرت داشتند.
به‌علاوه، تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف گوجه فرنگی و کاهش ریسک ابتلا به سرطان سینه، سرطان سر و گردن و بیماری‌های مخرب اعصاب مرتبط است.[۱۱]
جهش‌های ژنتیکی در رقم‌های مختلف گوجه فرنگی و انواع وحشی آن گنجی از ژن‌های مختلف که لیکوپن، کاروتن، آنتوسیانین و آنتی‌اکسیدان‌های دیگر تولید می‌کنند به وجود آورده است. میزان این آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها در برخی رقم‌های پرورش داده‌شده نسبت به میزان طبیعی آن افزایش داده شده است. [۲]
گوجه فرنگی به طور خام یا پخته خورده می‌شود. گوجه فرنگی خام را می‌توان با نمک مصرف کرد، ولی اغلب آن را در سالاد با موادی دیگر مخلوط می‌کنند و سپس مصرف می‌کنند. گوجه فرنگی خام هم‌چنین برای تهیهٔ برخی سوپ‌ها استفاده می‌شود.
پختن گوجه فرنگی موجب از بین رفتن بخشی از ویتامین‌های آن می‌شود، ولی در عین حال جذب لیکوپن را افزایش میدهد. گوجه فرنگی پخته از مواد تشکیل‌دهندهٔ بسیاری از غذاها و سس‌هاست.[۱]
امروزه صنعت عظیمی فراوری گوجه فرنگی را برعهده دارد و آن را به صورت خشک شده، پوست‌کنده، پوره، رُِب، انواع سس از جمله سس کچاپ، پودر و آب‌میوه در اختیار مصرف‌کنندگان می‌گذارد. دو عمل اصلی فراوری صنعتی گوجه فرنگی تغلیظ کردن و خشک کردن هستند.[۱]
گوجه فرنگی نرسیده معمولاً در دمای اتاق و در جای تاریک نگاهداری می‌شود تا زمانی که برسد. با این شرایط، عمر مفید آن ۳ تا ۴ روز است. پس از رسیدن، گوجه فرنگی باید ظرف یک تا دو روز مصرف شود. گوجه فرنگی تنها در صورتی در یخچال قرار داده می‌شود که کاملاً رسیده باشد، هرچند این موجب تغییر طعم می‌شود. [۲]
برگها، ساقه و میوهٔ سبز نرسیدهٔ این گیاه دارای میزان کمی توماتین است که سمی است. مصرف برگ گوجه فرنگی در چای در حداقل یک مورد موجب مرگ فرد شده است، ولی به‌طور کلی میزان توماتین گوجه فرنگی به آن حد زیاد نیست که برای انسان خطری داشته باشد، و غذاهایی چون گوجه فرنگی سبز نرسیدهٔ سرخ‌شده برای سلامتی ضرری ندارند. گوجه فرنگی رسیده دارای توماتین نمی‌باشد.[۲]
مصرف گوجه فرنگی خام در بعضی از افراد موجب حساسیت می‌شود و می‌تواند به آنافیلاکسی منجر شود. این حساسیت نادر به‌علت ترکیب برخی از پروتئین‌های موجود در گوجه فرنگی و ایمونوگلوبین‌های ای می‌باشد.
گوجه فرنگی تازه می‌تواند به باکتری سالمونلا آلوده شود. در اواخر بهار سال ۲۰۰۸ مصرف گوجه فرنگی آلوده به این باکتری در ایالات متحدهٔ آمریکا موجب مسمویت ۲۲۸ فرد و بستری شدن ۲۵ نفر در ۲۳ ایالت گردید. به این ترتیب گوجه فرنگی از بسیاری از زنجیره‌های غذایی و فروشگاه‌ها جمع‌آوری گردید. در کانادا گزارشی حاکی از مسمومیت به‌علت مصرف گوجه فرنگی آلوده اعلام نشد، ولی زنجیره‌های غذایی بزرگ چون مک‌دونالد و کی‌اف‌سی از روی احتیاط گوجه فرنگی را موقتاً از منوهای خود حذف کردند.[۱]
گوجه فرنگی سبز سرخ‌شده و سوخاری از غذاهای جانبی در جنوب ایالات متحدهٔ آمریکاست.
از لحاظ گیاه‌شناسی گوجه فرنگی سبزی محسوب می‌شود. با این حال میزان قند و شیرینی گوجه فرنگی نسبت به میوه‌های دگر کمتر است و اغلب به‌عنوان بخشی از سالاد یا غذایی اصلی، و نه دسر، سِرو می‌شود. به این ترتیب به‌علت مصرف عملی‌ای که در آشپزی دارد تره‌بار خوانده می‌شود. این ابهام مختص گوجه فرنگی نیست و تعدادی دیگر از گیاهانی که تره‌بار می‌خوانیم، هم‌چون بادنجان، خیار، کدو و کدو حلوایی، میوه هستند.
این ابهام در ایالات متحدهٔ آمریکا در سال ۱۸۸۷ موجب یک مباحثهٔ حقوقی شد. در این سال قوانین تعرفه‌های گمرکی موجب می‌کردند که برای تره‌بار (و نه میوه‌ها) عوارض پرداخت شود. به این ترتیب جایگاه و طبقه‌بندی گوجه فرنگی در این کشور اهمیت قانونی یافت. دیوان عالی ایالات متحده آمریکا برای حل این مشکل، در روز ۱۰ مه ۱۸۹۳ بر پایهٔ تعریف عمومی که گوجه فرنگی را به‌علت استفادهٔ عملی آن تره‌بار محسوب می‌کرد، اعلام کرد که گوجه فرنگی جزء تره‌بار است. با این حال این اظهار تنها به‌منظور به‌عمل درآوردن قوانین تعرفه‌های گمرکی بود و موجب اقدام برای تغییر رده‌بندی گوجه فرنگی از لحاظ گیاه‌شناسی نگردید.
شورای اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۱ در یک رهنمود اعلام کرد که گوجه فرنگی باید میوه محسوب شود. [۲]
سنگین‌ترین گوجه فرنگی وزنی برابر ۳٫۵۱ کیلوگرم داشت و در سال ۱۹۸۶ در اکلاهما پرورش داده شده بود. بزرگترین گوجه فرنگی نیز با عرضی برابر ۱۹٫۸ متر در سال ۲۰۰۰ در انگلستان به ثبت رسید.
درخت گوجه فرنگی در تفرجگاه جهانی والت دیزنی در فلوریدا.
بوتهٔ بزرگ گوجه فرنگی موجود در تفرجگاه جهانی والت دیزنی در فلوریدا احتمالاً بزرگترین گیاه گوجه فرنگی در جهان است و با محصول بیش از ۳۲٬۰۰۰ گوجه فرنگی برای وزنی کلی برابر ۵۲۲ کیلوگرم رکورددار رکوردهای جهانی گینس می‌باشد. هر تاک این گیاه به طور هم‌زمان هزاران گوجه فرنگی میدهد که در رستوران‌های پارک دیزنی سِرو می‌شوند. [۲]
پرش به بالا ↑Etminan M, Takkouche B, and Caamano-Isorna F. The role of tomato products and lycopene in the prevention of prostate cancer: a meta-analysis of observational studies. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2004 Mar;13(3):340-5. 2004. 2004.
پرش به بالا ↑Zhang, C. X.; Ho, S. C.; Chen, Y. M.; Fu, J. H.; Cheng, S. Z.; Lin, F. Y. (2009). "Greater vegetable and fruit intake is associated with a lower risk of breast cancer among Chinese women". International Journal of Cancer 125 (1): 181–188. doi:10.1002/ijc.24358. PMID 19358284. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19358284
نوشته شده در يکشنبه 21 ارديبهشت 1393 ساعت 10:43 توسط : كبري | دسته : | 38 بازدید
[]
گیاهان دارویی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد fa.wikipedia.org/wiki/گیاهان_دارویی - ذخیره شده - مشابه گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام‌های آنها حاوی مادهٔ مؤثره‌است. این ماده که کمتر از۱٪ وزن خشک گیاه را تشکیل میدهد، دارای خواص دارویی مؤثر بر موجودات ... طب سنتی و گیاهان دارویی-داروی گیاهی - مقالات سلامت tandorosti.akairan.com/health/tebsonati-giahandarooye/ - ذخیره شده - مشابه طب سنتی,گیاهان دارویی ,درمان با طب سنتی ,گیاه دارویی ,حجامت,بادکشی,گیاه درمانی, طب سنتی ایران,زالو درمانی,گیاه درمانی,داروهای گیاهی,ماساژ درمانی,آموزش طب سنتی ... گياهان دارويي سايت سلامتي شما:: صفحه اصلي :: www.unknown.ir/ - ذخیره شده - مشابه دسترسی به اطلاعات انواع گیاهان دارویی و خواص آنها و روش های درمان از این طریق. دانستنیهای گیاهان دارویی shaafa.mihanblog.com/ - ذخیره شده - مشابه ***خواص گیاه زنجبیل*** طبیعت گرم و خشک دارد بهترین داروی ضد تهوع در جهان قویترین آنتی بیوتیک درمان مشکلات نعوظ
برچسب‌ها:
نوشته شده در يکشنبه 21 ارديبهشت 1393 ساعت 10:31 توسط : كبري | دسته : | 36 بازدید
_.jpg?uselang=fa)
_.jpg){kind=small}
